Περιγραφή
Η εκπαιδευτική δραστηριότητα «Ψηφιακό λεξικό ευρωπαϊκών όρων» βασίζεται στο διδακτικό σενάριο με τίτλο «Ψηφιακό Λεξικό Οικονομικών Όρων» το οποίο έχει βραβευτεί ως βέλτιστο από το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων και το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.). Βρίσκεται αναρτημένο στην πλατφόρμα ψηφιακών διδακτικών σεναρίων του Ι.Ε.Π. «Αίσωπος», στην εξής ηλεκτρονική διεύθυνση: http://aesop.iep.edu.gr/node/19172. Υλοποιήθηκε σε τρεις διδακτικές ώρες από το Α2 τμήμα του 1ου ΓΕ.Λ. Σπάτων κατά τη διάρκεια του β’ τετραμήνου του σχολικού έτους 2016-17.
Η εν λόγω δραστηριότητα αξιοποιεί εργαλεία ανοιχτού τύπου, τα οποία εντάσσονται στα συστήματα έκφρασης, αναζήτησης και επικοινωνίας της πληροφορίας, τα οποία βασίζονται στις εποικοδομιστικές και κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες μάθησης. Οι εποικοδομιστικές θεωρίες υποστηρίζουν ότι τα παιδιά οικοδομούν τις γνώσεις πάνω σε αυτές που ήδη κατέχουν από την εμπειρία τους. Η δε αξία των κοινωνικοπολιτισμικών θεωριών έχει αναγνωριστεί τα τελευταία χρόνια καθώς γίνεται ολοένα και πιο αντιληπτό ότι η γνώση οικοδομείται μέσα σε συνεργατικά περιβάλλοντα και μέσω της αλληλεπίδρασης του μαθητευόμενου με το κοινωνικό του περιβάλλον. Το περιβάλλον αυτό περιλαμβάνει την υλικοτεχνική υποδομή, άτομα ή ομάδες ατόμων και διακρίνεται από συγκεκριμένα κοινωνικά, οικονομικά, πολιτικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά.
Η εν λόγω δραστηριότητα αξιοποιεί εργαλεία ανοιχτού τύπου, τα οποία εντάσσονται στα συστήματα έκφρασης, αναζήτησης και επικοινωνίας της πληροφορίας, τα οποία βασίζονται στις εποικοδομιστικές και κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες μάθησης. Οι εποικοδομιστικές θεωρίες υποστηρίζουν ότι τα παιδιά οικοδομούν τις γνώσεις πάνω σε αυτές που ήδη κατέχουν από την εμπειρία τους. Η δε αξία των κοινωνικοπολιτισμικών θεωριών έχει αναγνωριστεί τα τελευταία χρόνια καθώς γίνεται ολοένα και πιο αντιληπτό ότι η γνώση οικοδομείται μέσα σε συνεργατικά περιβάλλοντα και μέσω της αλληλεπίδρασης του μαθητευόμενου με το κοινωνικό του περιβάλλον. Το περιβάλλον αυτό περιλαμβάνει την υλικοτεχνική υποδομή, άτομα ή ομάδες ατόμων και διακρίνεται από συγκεκριμένα κοινωνικά, οικονομικά, πολιτικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά.
Σκοπός
Οι στόχοι που επιδιώκεται να επιτευχθούν μπορούν να ταξινομηθούν σε τρία επίπεδα.
- ως προς το γνωστικό αντικείμενο επιδιώκεται οι μαθητές: να γνωρίσουν, να κατανοήσουν, να αφομοιώσουν και να παρουσιάσουν την ευρωπαϊκή ορολογία του σχολικού βιβλίου και όχι μόνον,
- ως προς τη χρήση των ΤΠΕ επιδιώκεται οι μαθητές: να μάθουν να χρησιμοποιούν την τεχνολογία για εκπαιδευτικές δραστηριότητες, να αναζητούν στο διαδίκτυο λήμματα που αφορούν στην ευρωπαϊκή ορολογία.
- ως προς τη μαθησιακή διαδικασία επιδιώκεται οι μαθητές (UNESCO, 1996): να συνεργαστούν και να επικοινωνήσουν αποτελεσματικά μεταξύ τους, να αναπτύξουν δημιουργικές δεξιότητες όπως της ανάλυσης, της σύνθεσης, της επεξεργασίας των πληροφοριών και της λεκτικής έκφρασης.
Υλικοτεχνική υποδομή
Τα συγκεκριμένα μαθήματα πραγματοποιηθήκαν στο εργαστήριο πληροφορικής του σχολείου όπου οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες ανάλογα με τον αριθμό των διαθέσιμων ηλεκτρονικών υπολογιστών.
Ένταξη δραστηριότητας στο ΑΠΣ
Ωρολόγιο πρόγραμμα
Η δραστηριότητα απευθύνεται σε μαθητές ηλικίας 15-16 ετών και εντάσσεται στο πλαίσιο της διδασκαλίας του μαθήματος «Πολιτική Παιδεία» της Α’ τάξης Γενικού Λυκείου. Συγκεκριμένα το θέμα της εν λόγω δραστηριότητας αποτελεί επέκταση της ενότητας 5.4 «Η Συμπολιτεία – Η Ευρωπαϊκή Ένωση» του 5ου κεφαλαίου του σχολικού βιβλίου «Πολιτική Παιδεία». Αναφορικά με τη διδασκαλία της ενότητας 5.4 επιδιώκεται για τους μαθητές να συμμετέχουν ενεργά στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι ως ελεύθεροι και υπεύθυνοι πολίτες, να αποκτήσουν κοινωνικές ικανότητες/δεξιότητες, αξίες και στάσεις ώστε να βοηθηθούν στην ένταξή τους σε μία διαρκώς μεταβαλλόμενη δημοκρατική ευρωπαϊκή κοινωνία.
Διδακτική μεθοδολογία
Ως προς τη διδακτική μεθοδολογία το παρόν σενάριο χρησιμοποιεί την μέθοδο της εκπόνησης συνθετικών εργασιών, τη λεγόμενη μέθοδο project, την οποία το «Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος Πολιτική Παιδεία (Οικονομία, Πολιτικοί Θεσμοί και Αρχές Δικαίου και Κοινωνιολογία) Α’ τάξης Γενικού Λυκείου και Επαγγελματικού Λυκείου» χαρακτηρίζει ως «τεχνική ζωτικής σημασίας γιατί, μεταξύ άλλων, προϋποθέτει συνεργασία και αλληλεγγύη, αυτονομία και υπευθυνότητα».
Προαπαιτούμενες γνώσεις
Για να ανταπεξέλθουν οι μαθητές στις απαιτήσεις του σεναρίου θα πρέπει να διαθέτουν τις βασικές γνώσεις χρήσης του κειμενογράφου και εργαλείων του διαδικτύου, όπως είναι οι φυλλομετρητές και οι μηχανές αναζήτησης. Τις γνώσεις αυτές οι μαθητές κατέχουν ήδη από τη Γ’ τάξη του Γυμνασίου σύμφωνα με το Πρόγραμμα Σπουδών για τον Πληροφορικό Γραμματισμό στο Γυμνάσιο («Έγκριση Προγραμμάτων Σπουδών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για την πιλοτική τους Εφαρμογή του διδακτικού πεδίου Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών»). Ακόμη, η γνώση της χρήσης και διαχείρισης εργαλείων web 2.0 προβλέπεται από το «Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος «Εφαρμογές Πληροφορικής» Α΄ τάξης Γενικού Λυκείου».
Η δραστηριότητα απευθύνεται σε μαθητές ηλικίας 15-16 ετών και εντάσσεται στο πλαίσιο της διδασκαλίας του μαθήματος «Πολιτική Παιδεία» της Α’ τάξης Γενικού Λυκείου. Συγκεκριμένα το θέμα της εν λόγω δραστηριότητας αποτελεί επέκταση της ενότητας 5.4 «Η Συμπολιτεία – Η Ευρωπαϊκή Ένωση» του 5ου κεφαλαίου του σχολικού βιβλίου «Πολιτική Παιδεία». Αναφορικά με τη διδασκαλία της ενότητας 5.4 επιδιώκεται για τους μαθητές να συμμετέχουν ενεργά στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι ως ελεύθεροι και υπεύθυνοι πολίτες, να αποκτήσουν κοινωνικές ικανότητες/δεξιότητες, αξίες και στάσεις ώστε να βοηθηθούν στην ένταξή τους σε μία διαρκώς μεταβαλλόμενη δημοκρατική ευρωπαϊκή κοινωνία.
Διδακτική μεθοδολογία
Ως προς τη διδακτική μεθοδολογία το παρόν σενάριο χρησιμοποιεί την μέθοδο της εκπόνησης συνθετικών εργασιών, τη λεγόμενη μέθοδο project, την οποία το «Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος Πολιτική Παιδεία (Οικονομία, Πολιτικοί Θεσμοί και Αρχές Δικαίου και Κοινωνιολογία) Α’ τάξης Γενικού Λυκείου και Επαγγελματικού Λυκείου» χαρακτηρίζει ως «τεχνική ζωτικής σημασίας γιατί, μεταξύ άλλων, προϋποθέτει συνεργασία και αλληλεγγύη, αυτονομία και υπευθυνότητα».
Προαπαιτούμενες γνώσεις
Για να ανταπεξέλθουν οι μαθητές στις απαιτήσεις του σεναρίου θα πρέπει να διαθέτουν τις βασικές γνώσεις χρήσης του κειμενογράφου και εργαλείων του διαδικτύου, όπως είναι οι φυλλομετρητές και οι μηχανές αναζήτησης. Τις γνώσεις αυτές οι μαθητές κατέχουν ήδη από τη Γ’ τάξη του Γυμνασίου σύμφωνα με το Πρόγραμμα Σπουδών για τον Πληροφορικό Γραμματισμό στο Γυμνάσιο («Έγκριση Προγραμμάτων Σπουδών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για την πιλοτική τους Εφαρμογή του διδακτικού πεδίου Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών»). Ακόμη, η γνώση της χρήσης και διαχείρισης εργαλείων web 2.0 προβλέπεται από το «Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος «Εφαρμογές Πληροφορικής» Α΄ τάξης Γενικού Λυκείου».
Μεθοδολογία
Το πρόγραμμα χωρίζεται σε τρεις φάσεις: προετοιμασία, υλοποίηση, παρουσίαση.
Α’ φάση: προετοιμασία
Σκοπός της πρώτης φάσης είναι η διερεύνηση του θέματος της εργασίας των μαθητών. Επιδιώκεται οι μαθητές συλλέγουν το υλικό τους και οργανώνουν τη δουλειά τους. Την πρώτη διδακτική ώρα οι μαθητές χωρίζονται σε τέσσερις ομάδες και τους μοιράζεται ένα φύλλο εργασίας. Σε αυτό τους ζητείται να καταγράψουν συγκεκριμένους ορισμούς χρησιμοποιώντας κείμενο, εικόνες, διαγράμματα, βίντεο και εξωτερικούς συνδέσμους. Δίνονται ενδεικτικές πηγές μελέτης στο διαδίκτυο και τους υποδεικνύεται το τεχνολογικό εργαλείο με το οποίο θα δουλέψουν για να συλλέξουν το υλικό τους.
Β’ φάση: υλοποίηση
Στη δεύτερη φάση επιδιώκεται οι μαθητές να κατασκευάσουν το ψηφιακό λεξικό, να συνδέσουν και να συσχετίσουν έννοιες και πηγές δεδομένων, να συζητήσουν και να διαπραγματευτούν μεταξύ τους και τέλος να είναι υπεύθυνοι. Κατά τη δεύτερη διδακτική ώρα οι μαθητές δουλεύουν ομαδικά στο εργαστήριο πληροφορικής ή και ατομικά στο σπίτι τους καθώς τα google έγγραφα που τους ζητείται να χρησιμοποιήσουν δίνουν αυτή τη δυνατότητα.
Γ’ φάση: παρουσίαση
Σε αυτή τη φάση επιδιώκεται οι μαθητές να κοινοποιήσουν το αποτέλεσμα της δουλειάς τους, να επιχειρηματολογήσουν για το περιεχόμενό της, να έχουν αυτοπεποίθηση και να υποστηρίξουν τις απόψεις τους, να αναπτύξουν την αυτό-έκφραση και την επικοινωνία μεταξύ τους. Οι μαθητές λοιπόν παρουσιάζουν ανά ομάδες τα αποτελέσματα της εργασίας τους, δέχονται και κάνουν σχόλια.
Α’ φάση: προετοιμασία
Σκοπός της πρώτης φάσης είναι η διερεύνηση του θέματος της εργασίας των μαθητών. Επιδιώκεται οι μαθητές συλλέγουν το υλικό τους και οργανώνουν τη δουλειά τους. Την πρώτη διδακτική ώρα οι μαθητές χωρίζονται σε τέσσερις ομάδες και τους μοιράζεται ένα φύλλο εργασίας. Σε αυτό τους ζητείται να καταγράψουν συγκεκριμένους ορισμούς χρησιμοποιώντας κείμενο, εικόνες, διαγράμματα, βίντεο και εξωτερικούς συνδέσμους. Δίνονται ενδεικτικές πηγές μελέτης στο διαδίκτυο και τους υποδεικνύεται το τεχνολογικό εργαλείο με το οποίο θα δουλέψουν για να συλλέξουν το υλικό τους.
Β’ φάση: υλοποίηση
Στη δεύτερη φάση επιδιώκεται οι μαθητές να κατασκευάσουν το ψηφιακό λεξικό, να συνδέσουν και να συσχετίσουν έννοιες και πηγές δεδομένων, να συζητήσουν και να διαπραγματευτούν μεταξύ τους και τέλος να είναι υπεύθυνοι. Κατά τη δεύτερη διδακτική ώρα οι μαθητές δουλεύουν ομαδικά στο εργαστήριο πληροφορικής ή και ατομικά στο σπίτι τους καθώς τα google έγγραφα που τους ζητείται να χρησιμοποιήσουν δίνουν αυτή τη δυνατότητα.
Γ’ φάση: παρουσίαση
Σε αυτή τη φάση επιδιώκεται οι μαθητές να κοινοποιήσουν το αποτέλεσμα της δουλειάς τους, να επιχειρηματολογήσουν για το περιεχόμενό της, να έχουν αυτοπεποίθηση και να υποστηρίξουν τις απόψεις τους, να αναπτύξουν την αυτό-έκφραση και την επικοινωνία μεταξύ τους. Οι μαθητές λοιπόν παρουσιάζουν ανά ομάδες τα αποτελέσματα της εργασίας τους, δέχονται και κάνουν σχόλια.
|
|
|
|
Απολογισμός δραστηριότητας
Ο απολογισμός της δραστηριότητας ήταν θετικός καθώς ενισχύθηκαν η αλληλεπίδραση μεταξύ μαθητών αλλά και μεταξύ μαθητών και εκπαιδευτικού, η ενεργητική συμμετοχή και η ομαδικότητα. Ακόμη, το γεγονός ότι οι ίδιοι οι μαθητές παρήγαγαν υλικό είχε ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη δεξιοτήτων υψηλού επιπέδου, όπως είναι η ανάλυση, η σύνθεση και η αξιολόγηση.
Επέκταση
Το λεξικό που θα δημιουργηθεί από τους μαθητές θα είναι διαθέσιμο για επιπλέον αξιοποίησή του είτε ως βοήθημα είτε για εκ νέου ανανέωση, εμπλουτισμό και επέκταση από τους μαθητές της Β’ τάξης που θα διδαχθούν το μάθημα «Πολιτική Παιδεία».